Jessika van Leeuwen staat tweede op de Europese lijst voor de BBB, en in een debat van het Radio 1-programma 'Europa Draait Door' maakte zij de opmerking dat dieetvoorkeuren van mensen invloed hebben op de hoeveelheid menselijke stikstofuitstoot. Volgens van Leeuwen stoten veganisten namelijk meer stikstof uit dan vleeseters. Van Leeuwen gaf ook dat ze het vreemd vindt dat er nooit gesproken wordt over humane stikstofuitstoot. Maar deze uitstoot speelt geen rol in het Nederlandse stikstofprobleem. Hoe zit dit?
Waar komt de stikstof die problemen veroorzaakt vandaan?
Volgens gegevens van het CBS komt bijna een derde uit het buitenland. Maar er gaat vanuit Nederland ongeveer vier keer zoveel stikstof de grens over dan dat er terugkomt. Bijna de helft van de stikstof is afkomstig van Nederlandse landbouw, bijna 13 procent komt van het verkeer, 1,7 procent van de industrie en 6,7 procent is 'overig'. Hieronder valt ook stikstof uit huishoudens, afkomstig van bijvoorbeeld houtstook, roken, verwarming en de uitwerpselen van huisdieren.
Veedieren nemen stikstof op uit hun voer, en zetten dit deels om in hun eigen lichaam. Een ander deel wordt uitgescheiden via urine en mest. Als een dier minder of minder eiwitrijk voer krijgt, zal het ook minder stikstof uitscheiden. Maar, vooral koeien hebben veel eiwit nodig voor de productie van vlees en melk.
Wat is humane stikstof uitstoot?
Stikstof komt ons lichaam binnen via eiwitten, die ketens van aminozuren bevatten. Deze aminozuren bevatten onder andere stikstof. Eiwitten vinden we zowel in groente en andere plantaardige producten als in dierlijke producten zoals vlees, melk en eieren. Dierlijk voedsel bevat vaak meer eiwitten dan plantaardig voedsel. Deze eiwitten gebruikt ons lichaam om nieuwe cellen op te bouwen, meestal ter vervanging van afgebroken cellen.
Bij de opname van aminozuren uit de geconsumeerde eiwitten gaat een deel van deze aminozuren verloren. Dit geldt ook voor aminozuren uit eiwitten die in ons lichaam worden afgebroken bij de vervanging van cellen. Zo komt er stikstof vrij die ons lichaam via urine en uitwerpselen verlaat.
Waar blijft deze menselijke stikstof?
Mensen verschillen niet wezenlijk van dieren in de manier waarop ze stikstof in hun lichaam aanmaken. Maar wat er met die stikstof gebeurt nadat het het lichaam verlaat, is een ander verhaal. Volgens 'stikstofprofessor' Jan Willem Erisman (Universiteit Leiden) wordt de ureum in onze urine, net zoals bij dieren, uitgescheiden. Bij dieren wordt ureum in de stal omgezet in ammoniak als het in aanraking komt met enzymen in de mest. Dit vervluchtigt dan en belandt in kwetsbare natuurgebieden. Bij mensen blijft het door ons rioolsysteem binnen een gesloten systeem.
Merle de Kreuk, hoogleraar afvalwaterzuivering aan de TU Delft, berekent dat mensen dagelijks tussen de 7 en 9 gram stikstof uitscheiden. Deze stikstof is in ons rioolwater in zulke lage concentraties aanwezig dat er geen schadelijke reacties plaatsvinden. Ook tijdens de verdere afvalwaterzuivering komt geen schadelijke vorm van stikstof vrij.
Mensen leveren dus geen significante bijdrage aan het stikstofprobleem. Onze urine en uitwerpselen verdwijnen in het riool en de stikstof komt niet als schadelijke verbinding in de natuur terecht.
Dus hoe zit het met het verschil tussen veganisten en vleeseters?
Hoogleraar Voeding en Beweging Peter Weijs van de Hogeschool van Amsterdam bevestigt dat er bij mensen een verschil is in de efficiëntie waarmee dierlijk en plantaardig eiwit wordt omgezet. Maar dit betekent niet dat veganisten meer stikstof uitstoten dan vleeseters. "Mensen krijgen in het algemeen meer eiwitten binnen dan nodig." Dit geldt voor zowel vleeseters als veganisten. Mensen die plantaardig eten zijn vaak al verzadigd voordat ze evenveel eiwit hebben geconsumeerd als vleeseters. Alles wat je aan stikstof binnenkrijgt, komt er binnen 24 uur weer uit." Dit houdt in dat vleeseters juist meer stikstof zouden uitstoten dan veganisten.
https://pointer.kro-ncrv.nl/stoten-veganisten-meer-stikstof-uit-dan-vleeseters-0
